Корпус чувашского языка

Требинере Серб Республикинче вырӑссем йышлӑ пурӑнаҫҫӗ.

В Требине проживает значительное количество русских в Республике Сербской.

Требине // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1% ... 0%BD%D0%B5

Парпингпа ун тавра вун-вун будда мӑнастирӗ, ступӑсем тата сӑваплӑ вырӑнсем вырнаҫнӑ, унтах тибетсем пурӑнаҫҫӗ.

В Парпинге и окрестностях расположены десятки буддийских монастырей, ступ и святых мест, там же сосредоточены поселения тибетцев.

Парпинг // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0% ... 0%BD%D0%B3

Хӑшпӗр чӗрчунсем инҫетри ҫурҫӗрте, теприсем — кӑнтӑрти шӑрӑхра пурӑнаҫҫӗ.

Одни животные живут на далеком севере, другие — на жарком юге.

Ҫутҫанталӑк зонисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Анчах унта та ҫынсем пурӑнаҫҫӗ.

Но и здесь живут люди.

9. Тусем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тинӗс хӗрринче кӑнтӑрта тата кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енче пурӑнакан аджарецсем те абхазецсем пекех пурӑнаҫҫӗ.

Аджарцы, населяющие южную и юго-восточную части побережья, живут в общем так же, как абхазцы.

Тинӗс хӗрринчи халӑх тата вӑл мӗн ӗҫлесе пурӑнни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Абхазецсем нимрен ытла ҫӗр ӗҫлесе пурӑнаҫҫӗ.

Главное занятие абхазцев — земледелие.

Тинӗс хӗрринчи халӑх тата вӑл мӗн ӗҫлесе пурӑнни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хура тинӗс хӗрринче Кавказра абхаз, аджар, грузин халӑхӗсем пурӑнаҫҫӗ.

На Черноморском побережье живут кавказские народы: абхазцы, аджарцы, грузины.

Тинӗс хӗрринчи халӑх тата вӑл мӗн ӗҫлесе пурӑнни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Чул-сӑртсем тата ҫын пымалла мар чул тусем хушшинче ӑмӑрткайӑксем йӑва ҫавӑрса пурӑнаҫҫӗ.

Среди скал и недоступных утесов гнездятся орлы.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кунта хир сыснисем, пӑлансем, барссем пурӑнаҫҫӗ.

Здесь живут кабаны, олени и барсы.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Крымӑн кӑнтӑрти хӗрринче ӗҫҫыннисем халӗ ҫӗнӗлле майлӑ пурӑнаҫҫӗ.

По-новому живут сейчас трудящиеся южного берега Крыма.

Крымӑн кӑнтӑрти хӗрринче хуҫалӑх тата халӑх пурӑнӑҫӗ епле лайӑхланса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсем сад ӗҫӗпе пурӑнаҫҫӗ.

Они занимаются садоводством.

Крымра тинӗс хӗрринче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫын пыма май ҫук ҫӳллӗ чулсӑртсем ҫинче ӑмӑрт-кайӑксем йӑва ҫавӑрса пурӑнаҫҫӗ.

Среди недоступных скал гнездятся орлы.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пушӑ хирсен зонинче узбексем, туркменсем тата казахсем пурӑнаҫҫӗ.

В зоне пустынь живут узбеки, туркмены, казахи.

Пушӑ хирсен зонинче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсем пӗр-пӗр ҫӗрте кӗтӳ кӗтме юрӑхлӑ вырӑн тупаҫҫӗ те унта кӗҫҫе юртӑсем лартаҫҫӗ, вара выльӑх курӑка ҫисе пӗтериччен ҫавӑнта пурӑнаҫҫӗ.

Выберут где-нибудь подходящий участок в степи, установят войлочные палатки и живут здесь, пока скот не выест траву.

Типӗ ҫеҫенхирсенче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пит аслӑн сарӑлса выртакан типӗ ҫеҫенхирсенче авалтанпах казахсем, калмыксем тата вырӑссем пурӑнаҫҫӗ.

В необъятных просторах сухих степей с давних времен живут казахи, русские и калмыки.

Типӗ ҫеҫенхирсенче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑрманлӑ ҫеҫенхирсемпе хура тӑпраллӑ ҫеҫенхир зонинче пуринчен ытла украинецсемпе вырӑссем тата молдавансем те пурӑнаҫҫӗ.

В зоне лесостепи и черноземных степей больше всего живет украинцев и русских.

Вӑрманлӑ ҫеҫенхирпе хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирте пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫав вӗҫен кайӑксем пурте ҫеҫенхирти хурт-кӑпшанкӑсене, ӳсен-тӑрансене ҫисе тӑранса пурӑнаҫҫӗ.

Вся эта масса птиц живет за счет насекомых и растений степи.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсем те ӳсентӑрансене ҫисе пурӑнаҫҫӗ, ҫавӑнпа вӗсем валли те янтӑ апат-ҫимӗҫ темӗн чухлех.

Они тоже питаются растениями, а поэтому и для них уже готова обильная пища.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хутӑш вӑрмансен зонинче вырӑссем, белоруссем, литовецсем, латышсем, эстонецсем, пурӑнаҫҫӗ.

В зоне смешанных лесов проживают русские, белорусы, литовцы, латыши, эстонцы.

Хутӑш вӑрмансен зонинче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑрмансем юлнӑ вырӑнсенче тайгара пурӑнакан тискер кайӑксемпе вӗҫен кайӑксемех пурӑнаҫҫӗ.

В тех местах, где леса сохранились, в них живут те же лесные звери и птицы, что и в тайге.

Хутӑш вӑрмансен зонинчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.