Поиск
Шырав ĕçĕ:
Мӑшӑр вӑйӑн равнодействующине шырама тытӑниччен малтан ҫакна сӑнаса пӑхар: параллельлӗ те хире-хирӗҫле икӗ вӑйӑн пысӑкӑшӗсен уйрӑмӗ майӗпен чакса пырсан, ҫав икӗ вӑйӑн равнодействующий пысӑкӑшӗпе вырӑнӗ мӗнле улшӑнса пырӗ?
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑя икӗ параллельлӗ хушӑнакан вӑй ҫине уйӑрмалла чухне е икӗ хушӑнакан вӑй лекнӗ точкисен вырӑнӗсене кӑтартса пама пулать, е пӗр хушӑнакан вӑйӑн пысӑкӑшӗпе, вӑл лекнӗ точкӑн вырӑнне кӑтартса пама пулать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Величинасен числоллӑ икӗ пӗлтерӗшӗн произведенийӗ ҫав величинасеннех числоллӑ урӑх икӗ пӗлтерӗшӗн произведенийӗпе тан пулсан, ҫавӑн пек величинасене хирӗҫле пропорциллӗ теҫҫӗ.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Паллах ӗнтӗ, линейкӑна пӗр груз тивекен вӑй икӗ груз тивекен икӗ вӑйӑн равнодействующийӗ пулать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Унтан икӗ грузне те вӗҫерсе илер те виҫҫӗмӗш йӑларан пӗр груз, линейкӑна малтанхи икӗ груз ҫакӑнса тӑнӑ чухнехи вырӑнах лартакан груз ҫакса ярар.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Линейкӑна тӑхӑнтарнӑ икӗ йӑлӑран мӗнле те пулсан икӗ груз ҫакса ярар та, ҫав йӑлӑсене линейка каллех горизонтальлӗ пулмалла туса шутарар.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Икӗ вӑя пӗр вӑйпа улӑштарма май паракан опытсемех вӑйсем япалана тивнине улӑштармасӑрах пӗр вӑя икӗ вӑйпа улӑштарма пуррине те кӑтартаҫҫӗ.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
66. Япалан икӗ точкине лекнӗ икӗ вӑя хушасси.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Виҫӗ вӑя пӗр-пӗринпе шайлаштарнӑ чух, 44а чертежра кӑтартнӑ пек, хуть те хӑш икӗ вӑя та хушӑнакан вӑйсем тесе шутлама пулать; вара виҫҫӗмӗш вӑй шайлаштаракан вӑй пулать, урӑхла каласан, вӑл малтанхи икӗ вӑйӑн равнодействующийӗпе пӗртан тата ӑна хирӗҫле еннелле выртать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Опыт туса тӗпчес задача акӑ мӗнре тӑрать: пӗр-пӗр япалана икӗ вӑй кӗтеслӗн тивтермелле, унтан ҫав икӗ вӑя ҫавӑн пекех тивекен пӗр вӑйпа улӑштармалла, вара хушӑнакан вӑйсемпе равнодействующин пысӑкӑшӗсем тата енӗсем пӗр-пӗринпе мӗнле шайлашса тӑнине тупмалла.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Икӗ вӑйӑн уйрӑм случайӗнче пӗр-пӗринпе шайлашакан вӑйсем ҫакӑн пек икӗ вӑй пулаҫҫӗ: вӗсем пӗр точкӑнах тивеҫҫӗ, пысӑкӑшӗ енчен пӗртан, ен тӗлӗшӗнчен хирӗҫле.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫакна астӑвас пулать: потенциллӗ энерги вӑл тӗрӗссипе кирек хӑҫан та икӗ япала та пулин пӗрлешсе ҫыхӑнса тӑрсан анчах пулать, сӑмахран — ҫӳле ҫӗкленӗ чулпа ҫӗрӗн е икӗ магнитӑн: хӑпартнӑ чулӑн потенциллӗ энергийӗ ҫинчен ҫӗр тӗлӗшӗнчен илсе, пӗр магнитӑн потенциллӗ энергийӗ ҫинчен тепӗр магнит тӗлӗшӗнчен илсе калама условно анчах юрать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Тепӗр енчен, ҫав пӗр хушӑрах икӗ хут пысӑк вӑй икӗ хут ытла ӗҫ тӑвать, виҫӗ хут пысӑк вӑй виҫӗ хут ытла ӗҫ тӑвать, малалла та ҫаплах.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ӗҫ вӑл япалана пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна куҫарнипе ҫыхӑнса тарать, ҫавӑнпа ӑна ҫав куҫарнипе пропорциллӗ тесе шутлани вырӑнлӑ: икӗ хут вӑрӑм ҫул ҫинче ҫав вӑях икӗ хут ытла ӗҫ тӑвать, виҫӗ хут вӑрӑм ҫул ҫинче виҫӗ хут ытла ӗҫ тӑвать, малалла та ҫаплах.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пӗр вӑхӑтрах икӗ тӗрлӗ движенийӗ те пулнӑ чухне йывӑрӑш вӑйӗ, вӑйсем тивни пӗр-пӗринчен килменни законӗ тӑрӑх, ирӗклӗ ӳкнӗ чухнехи чухлех хӑвӑртлатса пырать, анчах япала ӳкекен вертикальлӗ лини халь хӑй те пространствӑра куҫса пырать, 1 секундӑран вӑл В¹А¹ тӗлӗнче пулать, икӗ секундӑран — С¹А² тӗлӗнче, виҫӗ секундӑран — D¹А³ тӗлӗнче пулать.
3. Движенисене хушасси // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вектора пӗр-пӗрин тӗлӗшпе кӗтеслӗ тӑракан икӗ хушӑнаканни ҫине уйӑрас ӗҫре ҫак икӗ случай ытларах тӗл пулать.
3. Движенисене хушасси // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Сарлака кӗленче савӑт илсе, унта тултарнӑ шыв ҫине икӗ пӑкӑ, хӑйсем ҫине хунӑ магнитсене шыва путмасӑр йӑтса тӑма пултараканскерсем, хурсан, икӗ магнит та пӗр вӑхӑтрах пӗр-пӗрне хӑй патне туртнине (е пӗр-пӗринчен тарнине) курма пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫавӑрӑнса тӑма пултаракан савӑтсенче шыв е пӑс икӗ хирӗҫле еннелле тухмалли икӗ шӑтӑк шӑтарсассӑн, ҫав савӑтсем шӑтӑксене хирӗҫле еннелле ҫавӑрӑнма тытӑнаҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Действи пулсан, кирек хӑҫан та унпа тан тата ӑна хирӗҫле противодействи пулать, урӑхла — икӗ япалан взаимодействийӗсем пӗр-пӗринпе тан тата икӗ пӗр-пӗрне хирӗҫле еннелле пулаҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Механикӑра вӑй ҫинчен каланӑ чухне яланах икӗ япалана тата вӗсене тивекен икӗ вӑя асра тытас пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.